682- ĐOẠN DIỆT THAM, SÂN TRIỀN CÁI TRÊN BỐN NIỆM XỨ

 

682- ĐOẠN DIỆT THAM, SÂN TRIỀN CÁI TRÊN BỐN NIỆM XỨ

(43:39) Bây giờ chúng ta lại học kế một bài nữa. Bây giờ thân, thọ, tâm rồi bây giờ tới bài kế nữa là pháp.

“Này các thầy Tỳ Kheo, thế nào là Tỳ Kheo sống quán pháp trên các pháp? Này các thầy Tỳ Kheo, ở đây Tỳ Kheo sống quán pháp trên các pháp đối với năm triền cái.”

Nghĩa là năm triền cái là một cái pháp, các con hiểu chưa? Đây là pháp, là lời của Phật dạy, năm cái này là năm cái khổ, năm cái triền cái này là năm cái màn ngăn che làm cho mình không thấy đúng sự thật, làm cho mình đau khổ đây.

Đó là, đối với bây giờ trên cái pháp năm triền cái này, mình mới quán xét nó. Mình mới quán xét để coi như là mình xé cho tan nát cái ngăn che này đi. Đó là trên pháp mình quán pháp. Thì như vậy là các pháp, như cái bàn, cái ghế nó là các pháp đó.

(44:46) Mà bây giờ các pháp mà lời Phật của dạy chúng ta tu hành, thì như năm triền cái này cũng là pháp. Mà năm triền cái này, chúng ta đã quán sát ở trên năm cái pháp này để chúng ta thấu rõ nó, nó ngăn che chúng ta như thế nào, để từ đó chúng ta bứt xé nó, bỏ nó đi, không có để cho nó ngăn che nữa.

Thì bây giờ chúng ta lấy pháp của Phật mà chúng ta quan sát lại pháp, dùng cái tâm của chúng ta mà quan sát lại những cái lời của Phật dạy, tức là các pháp của Phật.

“Này các thầy Tỳ Kheo, thế nào là Tỳ Kheo sống quán pháp trên các pháp đối với năm triền cái?

Này các thầy Tỳ Kheo, ở đây Tỳ Kheo nội tâm có ái dục, tuệ tri nội tâm có ái dục, nội tâm không ái dục tuệ tri nội tâm không ái dục”.

Nghĩa là, Đức Phật (nói) Ngũ Triền Cái như thế nào? Tham, sân, si, mạn, nghi. Mà tham ở đây, nó thuộc về ái dục, thì bắt đầu bây giờ trên cái thân tâm của mình đây, mà nó có một cái niệm khởi lên về ái dục, thì tức là mình biết cái tâm của mình nó có ái dục. Mà tâm của mình bây giờ nó không có khởi cái niệm ái dục thì mình biết rằng tâm không ái dục. Cho nên “nội tâm tôi biết không ái dục.”

Và “với ái dục chưa sanh nay sanh khởi”, thì từ cái chỗ mà hồi nãy nó không sanh mà bây giờ nó khởi sanh ra cái tâm niệm ái dục, cho nên bây giờ mình cũng phải biết, với cái ái dục nó sanh khởi, nó đang sanh khởi thì mình biết nó đang sanh khởi.

Và bây giờ mình lại biết ái dục đã sanh nay đã được đoạn diệt. Cái tâm sanh khởi đó bây giờ mình dùng cái Định Vô Lậu mình quán xét, cho nên cái tâm ái dục đó nó được đoạn diệt thì mình cũng biết rằng cái tâm ái dục đó đã được đoạn diệt.

Và mình biết như vậy thì đó là mình quán, mình quán cái pháp gọi là tham, sân, si đó. Tức là trên các pháp đó nó bị đoạn diệt rồi, nó không có còn là ái dục nữa. Cho nên do tu cái Định Vô Lậu đó mà bây giờ cái ái dục đó bắt đầu nó đã…​

(00:00) Chúng ta giữ Chánh Niệm Tỉnh Thức. Chúng ta thấy ở trong cái hơi thở của mình, cái Chánh Niệm Tỉnh Thức.

Bây giờ chúng ta ngồi đây chúng ta biết chúng ta ngồi nè: “Thân tôi ngồi tôi biết tôi ngồi”, rồi bây giờ giờ mình ngồi đây mà cái tâm mình không có gì hết, tức là mình tu cái Định Sáng Suốt chớ gì? Rõ ràng là mình ở trong cái Định Sáng Suốt chớ gì?

Bây giờ mình có không nương hơi thở, mình không có nương có hành động của nội ngoại thân của mình, mà mình nương vào cái chỗ ngồi của mình mình biết mình ngồi thôi. Rồi mình ngồi đây, nó lặng lẽ, nó thanh thản như thế này thì đó là Định Sáng Suốt rồi. Đó, mình không tu mà nó cũng có cái Định Sáng Suốt đó rồi.

Rồi bắt đầu bây giờ có một cái niệm đến, thì cái niệm đó nó tham hay dục hay hoặc là sân thì mình biết rõ ràng. Vậy thì bây giờ mình dùng cái gì đây, để mình đoạn diệt nó đây?

Thì có phải là ở trên các pháp ác mà Tứ Chánh Cần đã dạy: “Các pháp ác chưa sanh không cho sanh, mà đã sanh thì đoạn diệt”. Mà bây giờ nó không sanh thì mình đâu có gì đâu mà đoạn, thì mình giữ cái thiện pháp đó, còn bây giờ nó sanh thì mình phải đoạn.

Bây giờ Thầy đọc kế tiếp.

“Hay nội tâm có sân, tuệ tri nội tâm tôi có sân”.

Nghĩa là tâm mình sân mình biết mình có sân.

“Hay nội tâm tôi không sân, tuệ tri nội tâm tôi không sân. Và với sân hận chưa sanh nay sanh khởi, vị ấy tuệ tri như vậy. Và với sân hận kia đã sanh nay được đoạn diệt”.

Nghĩa là nói chung cái tâm sân, tâm si, tâm nào trong Ngũ Triền Cái này nó đều được chúng ta hiểu rõ từng chút. Tương lai nó không sanh chúng ta cũng biết, mà hiện tại đang sanh chúng ta cũng biết, hiện tại đang diệt chúng ta cũng biết. Đó là trên pháp mà quán các pháp, vì các pháp đó là tham, sân, si, mạn, nghi.

Mà tham, sân, si, mạn, nghi có nằm trên bốn chỗ thân, thọ, tâm, pháp của chúng ta không? (1:56) Nếu không thì tức là nó thanh thản, nó an lạc, nó giải thoát, mà nếu có thì nó là không giải thoát. Cho nên nếu có thì chúng ta dùng pháp để mà diệt nó.