515- 8- PHÁP TU TỨ NIỆM XỨ

 

515- 8- PHÁP TU TỨ NIỆM XỨ

Phật tử Anh Vũ: Còn trên Tứ Niệm Xứ đó thì nó có nói là quán thân trên thân, quán thọ trên thọ rồi tâm với pháp vẫn vậy thì theo Thầy hiểu quán thân trên thân nghĩa là gì hả Thầy?

(35:15) Trưởng lão: Quán thân trên thân tức là ở trên cái thân của mình đó, cái bài đó là bài pháp Tứ Niệm Xứ. Dạy cho mình hiểu biết để trên cái thân của mình, mình quán cái thân của mình, mình coi cái thân của mình nó có cảm thọ gì, nó có những cái gì, cái gì trên này. Bây giờ đó, bắt đầu mình quán, mình có hay chấp cái thân của mình, ai động tới thì mình giận hờn, phiền não, phải không? Vì mình chấp cái thân của mình là của mình đi, do đó mình quán cái thân của mình thấy nó là bất tịnh, nó hôi thúi, nó bẩn thỉu. Cái thân của mình nó không có cái gì của mình, nó do duyên hợp, ngũ duyên nó hợp lại nó thành cái thân này. Nó không có gì mà thường hằng, vĩnh viễn của nó trong này hết. Vậy mà mình ngu si gì mà mình lại chấp nó là cái thân của mình. Cho nên đó là mình quán, mình tư duy, mình suy nghĩ, mình hiểu.

Bây giờ cái tâm của mình, cái thân mình nó hay sanh dục. Do mình ăn uống nhiều quá, nó thừa rồi nó hay sinh dục. Do đó mình quán bất tịnh, ngồi xem cái thân của mình bất tịnh, rồi xem cái thân của người nữ cũng bất tịnh. Do đó mình quán rồi mình nhàm chán, mình ớn, mình gớm, mình không có, thành ra nó không sanh tâm mình sắc dục nữa. Đó tuỳ theo cái bệnh ở trong người của mỗi con người mà mình tu tập các cái pháp quán đó. Cho nên nó có bốn mươi cái đề mục quán đó, nó quán lận chứ không phải là ít.

Cho nên thí dụ như mình tưởng ra, mình tưởng ra cái thân này sình, hôi, thúi. Rồi mình tưởng ra cái thân này là cái bộ xương trắng nữa, quán xương trắng đó. Do đó, để đối trị cái tâm sắc dục của mình. Đó, đó là cách thức đó, là dùng để mà đối trị quán nhàm chán cái thân. Mình quán, mình nhàm chán cái thân để cho mình đừng có chấp ngã. Phải nhàm chán, mình nhàm chán như thế nào? Cái thân thì nay đau này, mai đau khác, mốt cái nó chuyện này, bữa kia chuyện nọ, nó làm cho mình khổ sở quá. Cho nên đối với cái thân này, mình thấy chán quá. Đó, mình nhàm chán nó thì mình mới không có chấp nó, thì đó là quán, trên thân quán thân, phải không.

Rồi trên tâm quán tâm. Cái tâm thì nó phiền não, nó sanh ra ham muốn cái chuyện này, chuyện nọ, chuyện kia đủ thứ. Do đó mình mới quán những cái ham muốn đó, nó đem đến cái khổ, cái nguy hiểm, cái hại như thế nào? Nó làm cho mình nhàm chán, nó không còn tha thiết với cái tâm của mình nữa. Nó không có còn ham thích với cái tâm của mình nữa, đó là trên tâm quán tâm.

Rồi trên thọ quán thọ, cái thọ thì nó chia làm hai phần, cái phần của thân và cái phần của tâm. Cái phần của tâm thì nó phiền não, nó giận hờn, phần của thân thì nó đau nhức, nó ngứa, nó ngáy, nó khó chịu. Do đó, thì mình quán phần thân rồi mình quán phần tâm để cho mình thấy tất cả những cái này đều là vô thường, lúc thì có đau. Lúc thì không đau; lúc thì có ngứa; lúc thì không ngứa; lúc thì phiền não; lúc thì buồn rầu; lúc thì không buồn rầu; lúc thì lo sợ; lúc thì không lo sợ. Như vậy thì rõ ràng nó là vô thường, nó không có cái gì cố định ở trong cái sự đau khổ này hết. Cho nên vì vậy đó mình đâm ra mình nhàm chán, mình không có còn chấp nó nữa. Do như vậy gọi là trên Tứ Niệm Xứ mà quán Tứ Niệm Xứ.

Mình quán Tứ Niệm Xứ như vậy để cho mình nhàm chán được, mình không còn ham muốn gì cái thế gian này nữa. Ngay cả thân mình không còn ham muốn nữa mà còn ham muốn cái pháp gì trên thế gian nữa. Thì các pháp trên thế gian, bởi vì nó tới bốn chỗ lận mà thân, thọ, tâm, pháp mà. Tới cái pháp mình cũng quán các pháp hết. Cho nên tất cả mọi cái vật dụng trên thế gian này mình không còn ham thích, nhàm chán hết. Bởi vì bữa nay có, có rồi cái lỡ mất cái buồn rầu, khổ sở, mà muốn cho có cái vật đó thì nó cũng phải cực khổ mới làm mới có tiền mới mua sắm. Mua sắm rồi ai mà động tới nó thì mình coi mình muốn sân lên. Thì tất cả mọi cái này đều nó làm cho mình khổ.

Cho nên có một cái người Phật tử nói với Thầy: "Con muốn mua cái xe một tỷ mấy. Cái xe hơi một tỷ mấy để đi, để mà bằng với mấy ông giám đốc, với mấy người khác. Không có thua họ, để cho mình giao dịch làm ăn cho nó ngon lành. Nhưng mà con học được của Thầy thì Thầy dạy là khi có cái xe tốt vậy đi ra đường rủi đi ra đường nó cọ, nó quẹt hay này kia thì mình tiếc, mình làm cho mình khổ đau hơn là cái xe xấu". Như vậy, thôi tốt hơn là mình sắm cái xe tốt mà mình thấy nó lo lắng đủ thứ hết. Mà đi ra đường làm sao không bị cọ quẹt? Cho nên nó trầy một chút nước sơn mà cái xe của mình cả tỷ bạc, mà nó trầy chút nước sơn thì quá tiếc rồi. Còn cái xe xấu của mình nó quẹt gì thì cũng không sao hết. Bây giờ mình cũng có xe hơi như người ta rồi, giờ mình còn ham muốn chi cho cực khổ vậy?". Do cái sự quán xét vậy nên cô không sắm chiếc xe đó. Cô sắm chiếc xe thường cô đi giao dịch với mọi người để mà làm ăn thôi. Thì cuối cùng, thì cô này cảm thấy giải thoát được khỏe. Đó là cái chỗ quán như vậy là quán các pháp đó.

Đó là trên pháp quán pháp đó, đó là Tứ Niệm Xứ rồi. Con thấy chưa? Vậy mà trên Tứ Niệm Xứ nó còn phải thực hiện các pháp. Trên Tứ Niệm Xứ bây giờ trên thân, thì trên thân mình cũng phải thực hiện các pháp như Định Niệm Hơi hiện là trên thân nó có hơi thở ra vô. Rồi tu định niệm mà Chánh Niệm Tỉnh Giác thì trên thân mình phải đi kinh hành. Mình lao động, quét dọn hay là làm cái này, cái nọ, cái kia mọi thứ thì cái động của nó đó. Thì trên thân cũng phải quán cái hành động của nó để mà tu. Thì rõ ràng là trên Tứ Niệm Xứ phải tu mấy cái hành động của nó hết, chứ đâu phải không tu. Rồi trên tâm, rồi trên thọ, rồi trên các pháp cũng đều phải tu vậy hết chứ đâu có, cũng ở trong những cái hơi thở để ngăn ác, diệt ác, sanh thiện, tăng trưởng thiện.

Phật tử Anh Vũ: Dạ!

(40:20) Trưởng lão: Rồi bây giờ, cuối cùng thì ngồi lại nhìn quan sát bốn chỗ thân, thọ, tâm, pháp. Đẩy lui các chướng ngại pháp trên đó thì coi như là hoàn tất tâm hết phóng dật thì thành tựu đạo giải thoát. Con thấy cũng ở từ ở trên cái Tứ Niệm Xứ, mà bắt đầu mới vô tu thì con phải quán. Con phải quán từng phần, từng phần, con phải quán thấu triệt hết rồi. Sau khi thấu triệt hết rồi thì con phải sử dụng nó, bốn cái loại định ở trên Tứ Niệm Xứ mà tu tập, chứ không phải là ở trên Tứ Niệm Xứ mà tu Tứ Niệm Xứ đâu. Ở trên Tứ Niệm Xứ mà tu tất cả các pháp trên này hết, phải không.

Bởi vì ở trong tâm của con, con phải sống Chánh Kiến, Chánh Tư Duy chứ con đâu có sống ngoài Chánh Kiến, Chánh Tư Duy được. Phải không? Cho nên, con phải tu Bát Chánh Đạo, chứ đâu sao con tu trật được, phải không? Đó! Cho nên vì vậy mà ở trên thân, thọ, tâm, pháp này con phải thực hiện, tất cả các ba mươi bảy phẩm trợ đạo của con, tu tập trên này hết, đó là cái giai đoạn thứ hai.

Đến cái giai đoạn thứ ba cuối cùng đó thì con ngồi quán sát. Cũng tu Tứ Niệm Xứ đó, mà chỉ quan sát. Ngồi đây giữ yên lặng, tâm thanh thản, an lạc thôi. Mà nó có ở chỗ nào của bốn chỗ này thì con đẩy lui chướng ngại pháp đó ra. Thì cuối cùng tâm không phóng dật, thì con thành tựu. Nó ba giai đoạn tu của Tứ Niệm Xứ, chứ không phải một giai đoạn đâu. Con thấy Thầy dạy cụ thể lắm đó con, rất là rõ ràng và cụ thể.

Phật tử Anh Vũ: Hồi nãy Thầy nói là phiền não nó thuộc về thọ hay là về tâm?

Trưởng lão: Thuộc về thọ tâm. Thuộc về thọ tâm rồi con.

Phật tử Anh Vũ: Thuộc về thọ tâm. Con cái gì thuộc về tâm nữa Thầy?

Trưởng lão: Còn cái mà nó thuộc về nó phiền não, rồi giận hờn, rồi ham muốn đó là thuộc về thọ của tâm. Còn bây giờ mà thọ về thân đó, thì nhức đầu, đau bụng, mỏi tay, mỏi chân, nóng rát, đó là nó thọ của thân. Con thấy không? Phân biệt rõ ràng mà. Về tâm của con, con phiền não, buồn rầu đó, nó về tâm. Mà về thân thì nhức cái đầu, đau cái bụng, vậy đó là về thân.

Phật tử Anh Vũ: Vậy là cái thuộc về tâm với lại cái thuộc về thọ của tâm nó khác nhau chỗ nào Thầy?

Trưởng lão: Nó khác nhau chứ, nó khác nhau. Bây giờ có một cái chuyện gì ở ngoài đó - cái thân con nó an ổn, nó đâu có đau nhức gì đâu - mà người ta nói gì, cái con buồn rầu. Con buồn rầu, con ăn cơm không được. Cái ngày mai, ngày mốt cái con bệnh. Bắt đầu bây giờ thọ tới cái thân, nhức chỗ này, đau chỗ kia. Từ cái tâm nó bệnh, tức là nó phiền não, nó bệnh thì nó lôi theo cái thân con bệnh. Nó thành một khối kết hợp của nó mà.

Rồi bắt đầu bây giờ con thấy, cái tâm của con bây giờ nó đâu có buồn rầu. Bỗng dưng bây giờ con đau bụng quá trời, bắt đầu cái tâm nó lo. Nó lo, tức là nó phiền não nó rồi, nó thọ của tâm rồi, phải không? Nó kéo cái thân nó bệnh, cái thọ của cái thân thì nó lôi cái tâm con bệnh theo nó. Mà cái tâm nó bệnh, nó phiền não đó, thì nó lôi cái thân con theo nó thành bệnh. Nó liên hệ tùm lum. Cho nên mình phân biệt được vậy, cái này là bệnh của tâm, phải tu cái tâm, chứ không phải tu cái thân. Còn cái này, cái bệnh của thân thì phải đẩy lui cái thọ của thân ra, thì cái thân hết, thì cái tâm nó không có đau khổ. Con hiểu không?

Mình biết rành vậy, thì mình biết bây giờ nó nhức cái đầu. Thì nếu mà mình để đây, thì lát nữa cái đầu nó cứ nhức hoài, thì cái tâm nó lo rồi, thì nó bệnh cái tâm rồi, đâu có được. Do đó, mình đẩy lui được cái thọ của cái nhức đầu của mình đi, thì cái tâm nó đâu có lo, nó thấy nó thanh thản trở lại rồi. Cho nên mình thấu suốt được vậy đó, mình tu nó mau lắm. Vì vậy cho nên khi mà nhìn ở trên, mình ngồi trên Tứ Niệm Xứ, mình quan sát, cái này là thọ của tâm, cái này là thọ của thân. Thọ của tâm phải trị cái bệnh của tâm. Thọ của thân phải trị cái bệnh của thân, thì ngay trị cái nó hết. Thì cái tâm nó thanh thản, an lạc trở lại, nên nó giải thoát.

Phật tử Anh Vũ: Như người ta nói là quán thân trên thân. Tại sao người ta không nói là quán thân thôi, mà người ta lại nói quán thân trên thân? Người ta có ý gì mà người ta nói là trên thân nữa Thầy?

(44:23) Trưởng lão: Trên thân, nghĩa là. Bởi vì cái pháp của Phật là nói về cái thân, phải không? Bây giờ mình mới đặt cái pháp đó lên trên thân của mình, mình xem cái thân của mình có đúng với cái pháp đó không? Cho nên phải đặt nó lên trên mới hiểu nó chứ. Bây giờ con học ở trong cái pháp này, là đức Phật nói quán thân trên thân là dạy con phải quán cách này, quán cách kia vậy. Thì bây giờ con mới kê lên trên cái thân con, con xem xét. Đem cái pháp đó mà con kê lên trên thân của con, phải không? Con kê, con mới quan sát thật sự cái thân của con.

Con thấy nè, bây giờ nó bất tịnh như nước mắt, mồ hôi, nước tiểu rồi dãi, phân này kia bẩn thỉu. Máu nó lỡ nó đứt tay nó chảy ra, nó tanh quá, nó đều là bất tịnh hết. Rồi bây giờ lỡ mình đứt một miếng thịt vầy, mình để ngày mai sao nó thối quá, cái thân này bất tịnh thiệt. Do đó thì mình nói đúng, hồi nghe pháp mà đức Phật nói quán thân trên thân mà thân bất tịnh, thì rõ ràng cái thân mình bất tịnh thật. Như vậy là mình đem mình áp dụng lên trên thân của mình thì gọi là trên thân quán thân. Con hiểu không? Trên cái thân pháp mà quán cái thân thật của mình.

Phật tử Anh Vũ: Dạ cứ suy nghĩ không biết có bí ẩn gì không?

Trưởng lão: Không có bí ẩn. Đúng là mình đặt cái kia lên trên để mình xem lại nó có trúng không? Trên cái chữ nghĩa chứ nó cũng khó. Người ta nghe nói đặt thân trên thân, quán thân tương đem cái thân khác đặt lên trên cái thân của mình quán, như vậy là hai cái thân chồng lên sao? Nhưng mà không ngờ cái thân kia mà đem cái thân pháp. Tức là cái thân mà đức Phật dạy cái bài pháp đó, mới đặt lên trên chỗ cái thân thật của mình để quan sát coi nó đúng với cái bài pháp nói không? Cái bài pháp nói về cái thân đó đó. Trên thân quán thân là nói trên bài pháp, chứ đâu phải nói trên cái thân mình đâu. Phải không? Bây giờ mình mới quan sát thật sự trên cái thân của mình thì gọi là trên thân quán thân. Đúng không? Con thấy đúng không? Như vậy là đầy đủ những cái ý nghĩa của nó, không sai.