571- 1- TU TẬP TỪNG HÀNH ĐỘNG NHANH HAY CHẬM TÙY ĐẶC TƯỚNG

 

571- 1- TU TẬP TỪNG HÀNH ĐỘNG NHANH HAY CHẬM TÙY ĐẶC TƯỚNG

(00:00) Phật tử Anh Vũ: Con thấy nó lạt thì con nhìn lại mới thấy là mình thiếu nước tương, thì con tiếp tục ăn. Nhưng mà hình như là cái hành động ăn đó nó liên tục nó nhanh quá, cho nên là lúc mà thiếu nước tương đó, con không có nhớ là lúc đó con có cảm giác gì, cái cảm giác là thấy thiếu thốn hay là thấy nhớ, hay là thấy có cảm giác gì hay không. Thì con nghĩ là nếu mà con hành động chậm hơn thì con có thể là con biết được cái cảm giác vi tế lúc đó.

Thì con thấy thường thường khi mình tập thì những cái hành động thô thì mình thấy rõ ràng dữ lắm, mình không còn làm nữa. Nhưng mà những hành động mà vi tế đó thì nó còn dữ lắm, mà chính những cái đó là làm chướng ngại cho mình. Thì con thấy là trong sinh hoạt hàng ngày hoặc là đi kinh hành thì cái vấn đề mà làm chậm lại nó rất là tốt.

Hồi xưa con không có thấy Thầy nhắc trong những cái lời mà Thầy khuyên. Rồi lại có một cái phần khác nữa trong cái chỗ nào đó thì con nghe Thầy nói là cái đi kinh hành nhanh hay chậm là tùy theo thói quen của mỗi người, hễ cái người nào đi nhanh thì cứ đi nhanh. Con nghĩ khi mà đi chậm thì nó có kết quả hơn, mặc dù đi chậm trong một thời gian dài chú ý cao, chú tâm cao thì nó có thể làm ức chế. Nhưng mà sau đó mình thấy mệt thì mình có thể đi cái lối thảnh thơi, tức là kinh hành nó có nhiều lối. Thì theo Thầy nghĩ cái vấn đề, những cái cử chỉ hay những cái đi kinh hành chậm đó nó có lợi ích hay không?

Trưởng lão: Trong cái vấn đề mà tu tập mà theo đạo Phật đó, thì trong những cái bài kinh của Phật dạy thì tu với cái tự nhiên của mình, thay vì nó nhanh quá, thì cái hành động nhanh quá thì làm cho mình chú ý nó không kịp, còn hễ cái hành động chậm quá thì nó thừa cái thời gian chú ý. Cho nên cái gì nó cũng tự nhiên, coi như mình cũng phải sửa đi những cái tật xấu, thói quen của mình.

Thí dụ như mình đi quá nhanh thì nó cũng là cái tật xấu chứ không phải tốt đâu. Vì nó nhanh thì nó có thể nói là mình phản ứng không kịp, thì nó có thể nó xảy ra những cái tai nạn. Thí dụ như mình đạp con rắn, hoặc đạp một cái miểng chai mà mình không có kịp phản ứng, bị đi nhanh quá. Còn đi chậm vậy chứ người ta có thể người ta phản ứng kịp, và đồng thời người ta phải quan sát cái điều đó. Điều đó là cũng tốt!

Nhưng mà có cái điều kiện là trên cái tu tập của mình đó, thì cái sức tỉnh thức của mình, mình biết cái đặc tướng của mình hơn ai hết, bởi vì mình rõ mình hơn ai hết.

Thì trong khi đó theo Thầy biết là như đạo Phật dạy, qua cái câu mà đức Phật dạy: “Hít vô ngắn tôi biết tôi hít vô ngắn, mà thở ra ngắn tôi biết tôi thở ra ngắn”, “Hít vô dài tôi biết tôi hít vô dài, thở ra dài tôi biết tôi thở dài”, tức là đức Phật muốn nói, chúng ta tu cái hơi thở chúng ta nó dài thì chúng ta cứ để dài mà chúng ta tu, chứ đừng có rút ngắn lại. Mà cái hơi thở nó ngắn thì chúng ta cứ giữ cái hơi thở ngắn mà tu, biết hơi thở ngắn ra vô vậy thôi, chứ đừng có tập nó trở lại dài quá hay ngắn quá. Ý đức Phật nói như vậy là chúng ta phải hiểu mà mình tu theo cái đặc tướng của mình thôi!

Cho nên vì vậy mà đi kinh hành cũng vậy, nếu mà con đi nhanh quá con tập trung không kịp, thì con phải đi chậm lại theo cái đặc tướng để cho mình tập trung. Bởi vì mình tu hơn ai mình biết, mình đi nhanh mà mình tập trung mình biết cái bước đi của mình rõ ràng thì mình đi nhanh tự nhiên tốt. Còn cái biết của mình nó chậm hơn cái đi của mình, thì mình nên giảm bớt tốc độ lại một chút. Để cho nó phù hợp cái biết của mình với cái bước đi cho nó ăn nhịp với nhau, mà nó không chậm quá. Có phải không?

(04:24) Bởi vì cái sức biết của mình, cái sức chú ý, sức mà biết cho nó đúng tự nhiên nó, thì mình tu tập thời gian sau thì mình biết rõ lắm, mình biết cái tầm vóc biết của nó, cái ý biết nó.

Cũng như bây giờ thay vì bây giờ con ăn nhanh quá trước cái sự chú ý của con, cho nên vì vậy mà con không biết nó có nước tương hay không. Bởi vì cái biết nó đi chậm, còn cái ăn nó nhanh quá, cho nên nó không biết kịp, vì vậy mà khi nó biết thì mình đã ăn cái miếng ăn đó rồi, mình thấy thiếu nước tương, phải không?

Do đó trên cái vấn đề ăn cũng là một cái hành động trong thân của mình như tất cả các hành động khác, cũng như hơi thở, hay hoặc cũng như mình đi kinh hành nó như thế nào. Nói về cái hành động của thân mà mình không bắt kịp, cái tâm của mình nó không bắt kịp cái hành động đó nó nhanh quá, thì tức là mình không nhận ra được. Cái lúc bấy giờ đó, mình đang ăn đó nó thiếu nước tương hay không mình chưa có nhận được. Nhưng mà khi mình nhận để mình ăn nó, mình ăn đã hết cái miếng ăn đó rồi mình mới nhận ra, thì đó là cái nhận biết của mình nó chậm.

Vậy thì, thường thường đạo Phật dạy cho mình tu tập đó là cái cẩn thận. Cẩn thận tức là khi mà gắp món nào ăn món nào đó, cái hành động của mình, mình làm đó, tuy là mình phải giữ cái bản chất tự nhiên của mình chứ không được gò bó nó.

Cũng như bây giờ cái bản chất con bỏ vô nhanh, con ăn nhanh, thì đó là cái thói quen của mình, phải không? Nhưng mà vì cái tâm của mình nó cẩn thận để mình chú ý từng cái hành động ăn của mình để cho nó rõ toàn cái việc ăn của nó. Nó biết rõ cái hành động từ cái gắp lên bỏ, rồi từ cái nhai, từ cái cảm giác mà ngon, dở, lạt, mặn gì nó biết rõ từng chút, từng chút, để cẩn thận mà theo dõi từng chút vậy mới gọi là tỉnh giác.

Cho nên thí dụ như bây giờ con ngồi đây mà con thở, thì đức Phật dạy cho mình biết: “Cảm giác toàn thân tôi biết tôi hít vô”, phải không? Dạy cho mình cảm giác cẩn thận theo từng chút, từng chút trong cái thân hành của mình hết mà. Rồi “Cảm giác toàn tâm tôi biết tôi hít vô, cảm giác toàn tâm tôi biết tôi thở ra”, tức là cái ý của đức Phật dạy mình cẩn thận lắm, cẩn thận trong cái sự mà tỉnh giác đó. Mình tỉnh thức từng cái hành động từng chút từng chút, từng cái sự hoạt động, từng cái cảm giác của nó, tất cả toàn thân của mình. Thì cái ăn nó cũng vậy, cái đi nó cũng vậy, cái hành động của thân là tất cả mọi cái nó đều tỉnh thức là tỉnh thức như vậy, con hiểu chưa?

Cho nên khi mà con chậm quá thì cái sức tâm tập trung nó gom chặt quá, nó cứ chú ý quá thì nó ức chế, mà con nhanh quá thì cái sức tập trung của con, tỉnh giác con nó không kịp với cái hành động con thì nó cũng sai, cái đó đều sai hết.

Cho nên thí dụ như bây giờ tướng con đi tự nhiên, mà cái tự nhiên con nó nhanh hơn cái chỗ biết của con thì con giảm nó lại cho nó vừa đúng với cái biết của con, còn nó chậm quá làm cho thừa cái thời gian thì con đi nhanh hơn chút xíu. Nhưng mà sự thật ra nó đi trong cái tự nhiên của mỗi đặc tướng của con, phải không? Cho nên cái tu tập coi như nó sửa lại tất cả những cái sai của nó, sửa lại hết, nó làm cho nó trở về con người rất bình thường, nó không có còn nhanh quá, nó không còn chậm quá.

Do đó cái cẩn thận, cái ý tứ như vậy gọi là tỉnh giác, tỉnh giác toàn bộ cái hành động của mình. Mà khi mình tỉnh giác toàn bộ vậy thì nó phải theo cái đặc tướng của nó rồi. Thí dụ như bây giờ con đi tự nhiên, mà Thầy nói bây giờ phải tu theo cái tự nhiên, tướng riêng mình đi nhanh, mình đi nhanh thì cái biết của mình nó phải nhanh rồi, chứ mà cái biết của mình chậm thì tức là mình phải giảm cái hành động chậm trở lại, chứ còn mình đi nhanh cái biết nó không kịp thì coi như nó không chú ý được.

Còn mình đi chậm quá thì bắt buộc cái tâm của mình phải đi từng cái hành động bước lên, bước xuống. Thí dụ như đưa cái bàn chân dở lên, rồi để xuống, rồi tới bước, hai cái bàn chân để sát xuống đất, rồi mới dở lên từng chút, từng chút vậy đó, thì nó quá chú ý, quá tập trung, quá căng. Thay vì mình biết cái bước chân mình dở lên, đếm bước từng bước, từng bước mình đi mình biết, mình biết từng bước đi rõ ràng của mình là đủ rồi, chứ không cần phải chú ý tới những cái chi tiết quá. Cái đó coi như là tập trung quá căng đó, coi như nó gom đó.

(08:25) Coi như các sư bên Nam Tông đó dạy cách thức, thí dụ như mình đi không được đi lẹ đâu, đi chậm mới chú ý nó được. Cái sự chú ý đó như vậy mình biết coi như là ức chế tâm, ức chế mình. Gò bó thân nữa, cái thân mình không có được tự nhiên, thành ra bắt buộc nó phải đi chậm chậm như cái người bệnh, không bệnh thành ra người bệnh. Sửa nó rất tự nhiên, sửa lại cái tướng của mình rất tự nhiên để phù hợp với tánh giác của mình, cái hiểu, cái biết của mình. Cho nên nó biết, nó vừa, thì đó là tỉnh thức.

Phật tử Anh Vũ: Thì người mới tập đó thì nên làm cái gì cũng chậm, khi nào quen thì mới nhanh lên từ từ?

Trưởng lão: Không được, con làm chậm rồi nó cũng quen chậm. Thí dụ như bây giờ con tập thở hơi thở chậm, một thời gian sau con cứ hít thở chậm, thở nhanh quá nó không có tăng lên được, thành ra mình tập nó thành thói quen.

Do đó mình cứ lấy cái đặc tướng bình thường của mình mình tu tập. Nhưng mà mình biết bây giờ tập sao mà nó đi nhanh quá nó tập trung không kịp, thì mình giảm lại để cho nó tập trung vừa kịp thôi chứ không có được, con hiểu không? Để cho nó trở lại, nó lui trở lại vừa với cái sức tập trung của mình với cái biết của mình, với cái hành động cho nó rõ thôi. Nó rõ, nó biết từng cái hành động mình đang làm cái gì đó, nó lui mình, thì nó rõ để cho nó tỉnh giác được ở trong cái hành động của nó, nó tỉnh thôi. Không có được chậm quá, chậm quá thì bị ức chế.

Nếu mà thí dụ như mới tu mình tập chậm, rồi sau đó mình tăng dần lên để cho nó quen dần, thì e rằng sợ mình tập chậm rồi sau đó nó quen rồi, cái bắt đầu nó cứ hễ đi bắt đầu nó phải đi chậm. Bởi vì đi vừa cái tâm nó mới gom lại, thì tức là nó bắt buộc mình phải chậm.

Cho nên có một lúc Thầy dạy phải thở chậm để người ta tập trung gom tâm đó. Thì sau đó người ta cứ hễ ngồi lại người ta thở chậm thì bắt đầu nó gom tâm thì hơi thở nó chướng ngại, thì mình phải sửa lại bình thường đi. Thì sau cái thời gian tập gom vậy rồi bắt đầu họ phải sửa lại bình thường, coi như là nó trải qua cái thời gian để tập sửa trở lại nữa.

Phật tử Anh Vũ: Nếu mà tiếp tục thở chậm hoài như vậy đó thì nó có…​

Trưởng lão: Nó bị ức chế, nó rơi vào tưởng con. Bởi vì nó bắt buộc mình phải tập, tức là cái tâm mình nó gom theo để nó biết hơi thở chậm đó, nó tập trung quá căng. Thậm chí như có người bị căng mặt đó con, căng mặt, bởi vì họ tập trung cái thời gian dài. Chừng 30 phút hay 1 giờ ngồi đó, họ tập trung là thở hơi thở chậm để người ta tập trung thì nó nặng cái mặt, nó căng cái mặt. Mà nó không vọng tưởng con, không có gì hết, mà nó căng mặt.

Con làm sao mà tu tập, làm sao mà tất cả những cái hành động của con, mà cái tỉnh giác, cái tỉnh thức của con nó biết cái hành động của con nó cụ thể, nó rõ ràng, từng chi tiết của nó, nó biết rõ ràng thì cái đó tốt nhất. Nó không chậm quá, cũng không nhanh quá. Cái đặc tướng của mình mà tu mà tự nhiên, mình đi nhanh hay đi chậm tự nhiên, mà mình biết cái biết của mình nó theo dõi được thì cái đó là nó hay quá. Mình không có bị hạn chế nó trở lại.

Thí dụ như cái tướng con đi nhanh, mà cái biết nó cũng nhanh theo cái hành động bước đi, nó cũng biết cái bước đi nó rõ ràng, thì tự nhiên mà tu vậy thì nó nhanh lắm. Còn nếu mà con thấy cái biết nó chậm hơn, cái đi của con nhanh hơn thì con phải giảm lại, để cho cái biết nó đồng với cái đi của con, để nó quan sát cho kịp. Thì nó có bị cái sự hạn chế rồi, mất tự nhiên con.

(12:24) Nhưng mà mất tự nhiên là để cho cái tỉnh thức nó biết thực tại, phải trở lại thôi. Chứ còn không thể nào mà mình đi nhanh quá cái tâm mình nó không biết kịp thì kể như mình tu không tỉnh thức rồi. Cái đó nó tu sai nữa rồi, thành ra mình tu trở lại. Mà nó đi chậm quá để cho nó biết, mà nó biết thừa thì nó cũng sai nữa, nó đi vào ức chế. Còn cái kia coi như nó không tỉnh thức kịp, cái thì không tỉnh thức kịp, cái thì nó thừa.