267- 4- LÀM CHỦ TƯỞNG THỨC, NHẬP CÁC ĐỊNH NHỜ NƯƠNG HƠI THỞ TÁC Ý

 

267- 4- LÀM CHỦ TƯỞNG THỨC, NHẬP CÁC ĐỊNH NHỜ NƯƠNG HƠI THỞ TÁC Ý

(16:30) Đó, đó là những cái Định Niệm Hơi Thở nó sẽ giúp chúng ta xả được cái tưởng, cái tưởng đó nó nhàm chán các cái pháp mà nó không làm cho chúng ta ham thích nữa. Do như vậy đó, thì lúc bấy giờ chúng ta mới có đạt được cái Chánh Niệm Tỉnh Thức. Các con thấy chưa?

Chớ chưa, bây giờ chúng ta tu vậy chớ chúng ta chưa đạt, mà bây giờ đạt được cái Chánh Niệm Tỉnh Thức này thì các con nghĩ như thế nào? Nghĩa là hằng ngày nó ở một cái trong hơi thở chúng ta, hoặc là nó ở trong cái thân của chúng ta, nó quay vô, nó không phóng ra đâu.

Cho nên Đức Phật mới nói như thế này:

“Do vậy, này các thầy Tỳ Kheo, nếu các thầy ước muốn rằng, mong rằng ly dục ly bất thiện pháp,”

Tức là ác pháp đó.

“…​sẽ chứng đạt và an trú thiền thứ nhất, một trạng thái hỷ lạc do ly dục sanh, có Tầm có Tứ, thời Định Niệm Hơi Thở phải khéo tác ý”.

Phải không. Bây giờ các thầy đã tu tập Tứ Chánh Cần ly ác pháp này kia nọ xong rồi, nhưng mà chưa chắc đã là mình nhập Sơ Thiền.

Cho nên từng đó mình phải xả cái tưởng này đi, để cho nó cũng cái tưởng, bởi vì mình nói chớ thực sự bây giờ về cái ý thức của mình đó, thì mình thèm trôi nước đi, phải không. Mà trong lúc đó, không có ăn thì mình dùng cái tưởng mình thèm, bởi do cái tưởng nó làm cho mình thèm, hơn là cái ý thức mình thèm đâu.

Do như vậy đó, sau khi mình xả hết các tưởng này rồi, hồi đó là ly dục, ly ác pháp của ý thức, còn bây giờ nó ly dục ly ác pháp của tưởng thức. Do đó bây giờ đó, mới có cái sự Chánh Niệm Tỉnh Thức của cái tưởng thức và của cái ý thức của chúng ta, hai cái này nó mới thành ra một cái Chánh Niệm Tỉnh Thức của cái giai đoạn bước vào cái giai đoạn định.

Các thầy thấy được chỗ này. Do vậy bây giờ chúng ta mới ước muốn rằng, mong rằng tôi đã hết, đã nhàm chán các pháp tưởng rồi, đã nhàm chán sáu cái pháp trần rồi, do cái ý thức của tôi, tôi đã lìa xa ngũ trần rồi, tôi đã lìa các cái pháp tưởng của tôi rồi.

Mà bây giờ thì tôi nghĩ rằng, tôi phải, tôi mong rằng tôi sẽ ly dục ly ác pháp toàn bộ, tôi sẽ chứng đạt cái thiền thứ nhất, trạng thái hỷ lạc do ly dục sanh, có Tầm có Tứ, thời Định Niệm Hơi Thở cần phải khéo tác ý.

(18:41) Thì ở đây Đức Phật nói, bây giờ mình muốn chắc ăn như vậy đó, thì bây giờ mình nương vào cái hơi thở, mình mới nói rằng, mình mới hướng tâm mình nói rằng: “Bây giờ cái tâm phải ly dục, ly ác pháp hoàn toàn, để chứng đạt và an trú vào thiền thứ nhất”.

Mình hướng tâm, bởi vì bây giờ nó chỉ còn cái Định Niệm Hơi Thở này, mà mình nương vào cái hơi thở mình nhắc của tâm mình như vậy, thì cái trạng thái của Sơ Thiền bắt đầu nó hiện ra liền tức khắc.

Thì như Thầy đã nói, nó có năm cái pháp lìa mà có năm cái công đức của nó, tức là năm cái kết quả của nó. Năm cái pháp nó lìa: tham, sân, si, mạn, nghi, thì nó lìa năm cái pháp này ra, nó không có nữa, cho nên nó mới đạt được cái chỗ ly dục ly ác pháp. Mà tham, sân, si này khi chúng ta lìa, ý thức lìa cái tham, sân, si, nhưng mà cái tưởng thức chúng ta chưa lìa, cho nên giấc mộng của chúng ta còn.

Cũng như bây giờ mình ăn chay, mới ăn trong vòng một tháng, nửa tháng hay một năm, mà mình nằm chiêm bao mình vẫn thấy mình còn ăn thịt, thì tức là cái tưởng thức nó chưa có ăn chay, nó còn ăn thịt.

Cho nên sau một thời gian nữa thì chúng ta mới ly được cái tưởng thức đó, cho nên tới cái chỗ nằm chiêm bao mà chúng ta thấy người ta dọn thịt lên chúng ta không có ăn.

Còn mới tu mà chúng ta ăn chay, thì khi mà nằm mộng là chúng ta thấy chúng ta ăn thịt cá không có từ cái chỗ nào hết. Chừng mà giật mình thấy, sao mình tu mình ăn chay, mà sao mình nằm ngủ mình còn ăn mặn? Thì rõ ràng là cái tưởng nó chưa có ly, rõ ràng là hai cái phần rất rõ.

Và bây giờ cái sự ước muốn, cái sự mong muốn của mình để nhập cái Sơ Thiền, thì bắt đầu đó mình chỉ hướng tâm. Bởi vì mình muốn thì mình phải nói ra chớ, cái ý của mình nó khởi cái tâm nó muốn vậy đó mà!

Cho nên Phật nói:

“Do vậy, này các thầy Tỳ Kheo, nếu thầy Tỳ Kheo ước muốn rằng, mong rằng ly dục ly bất thiện pháp, tôi sẽ chứng đạt và an trú thiền thứ nhất, một trạng thái hỷ lạc do ly dục sanh, có Tầm có Tứ, thời Định Niệm Hơi Thở cần phải khéo tác ý.”

Phải không? Lúc nào Đức Phật cũng kèm theo cái Định Niệm Hơi Thở để cho mình nương cái hơi thở đó, rồi mình nhắc nó, chớ nếu không có hơi thở mình nhắc cái gì đây? Làm sao với biết cái đường đi chỗ nào đâu? Cho nên Thầy thường nói cái Định Niệm Hơi Thở là cái đường đi để chúng ta nhập các định.

(20:49) Đó, thì bây giờ chúng ta mới thật sự là ly dục ly ác pháp của Sơ Thiền chớ không phải là ly dục ly ác pháp của cái Tứ Chánh Cần.

Tứ Chánh Cần thì nó mới ly ý thức à, cho nên ngăn chặn không cho sanh ở ý thức của chúng ta chớ. Giữ cái trạng thái mà nó thiện pháp của nó, nhưng mà cái thiện pháp đó là ly dục ly ác pháp của ý thức chớ còn tưởng thức chúng ta còn.

Ở đây từng cái pháp của Phật dạy chúng ta từng chút, từng chút ở trong cái tâm của chúng ta tu tập, để mà nó giải trừ ra tất cả những cái nỗi khổ của thân tâm chúng ta đã mang từ nhiều đời.

“Do vậy này các thầy Tỳ Kheo, nếu Tỳ Kheo ước muốn rằng, mong rằng làm cho tịnh chỉ Tầm Tứ, tôi sẽ chứng đạt và an trú thiền thứ hai, một trạng thái hỷ lạc do định sanh, không Tầm không Tứ, nội tỉnh nhất tâm, thời Định Niệm Hơi Thở khéo tác ý.”

Đó bây giờ các con thấy rõ ràng, khi mà cái hơi thở nó còn là còn nhất tâm rồi, nó còn một cái đối tượng rồi, thì thử hỏi nếu mà chúng ta ở trong cái Nhị thiền, thì cái hơi thở nó đâu còn!

Ở trong cái Sơ Thiền thì cái hơi thở nó, hoàn toàn một cái trạng thái, cái hỷ lạc của cái Sơ Thiền do ly dục, ly bất thiện pháp, thì cái trạng thái nó làm cho chúng ta đâu có còn nương ở trong cái hơi thở.

Cho nên vì vậy mà chúng ta phải ra cái hơi thở, như hồi nãy Thầy giảng đó, phải ra hơi thở, để rồi nương vào cái hơi thở đó mà chúng ta mới dùng cái pháp hướng. Bởi vì cái tâm chúng ta mong muốn nó phải tịnh chỉ Tầm Tứ mà, cái pháp hướng nó thể hiện ở chỗ tịnh chỉ Tầm Tứ đó.

Cho nên chúng ta nhắc: “Tầm Tứ phải tịnh chỉ và cái tâm phải nhập vào, chứng đạt vào cái thiền thứ hai.” Đó, chúng ta nhắc nó như vậy.

Thì chúng ta bắt đầu nương cái hơi thở, mà hơi thở nó chưa vô thì chúng ta lại nhắc lần nữa, rồi nó chưa vô chúng ta lại nhắc lần nữa, một lát cái nó vô. Nó vô ngay cái trạng thái diệt Tầm Tứ rồi, thì nó có một cái hỷ lạc sanh ra, nó làm chúng ta rất là an ổn.

Do đó chúng ta thấy rõ ràng là bây giờ nó không còn có cái niệm gì mà xen vô chỗ này được. Nội tỉnh ở trong này nó rất là sáng suốt, tỉnh táo, nó không có một cái gì hết, hoàn toàn, chúng ta thấy rằng nội tâm chúng ta rất tỉnh, cái mức tỉnh rất cao.

Đó, cho nên cái Định Niệm Hơi Thở thì chúng ta cũng rất cần thiết để mà chúng ta thực hiện.

Bây giờ chúng ta kế tiếp nữa, để chúng ta thấy, học được cái hơi thở nó là quan trọng với tất cả mọi cái ý muốn của chúng ta để xả từng cái tâm của chúng ta, từng cái một, chớ không phải là nhào vô là chúng ta hít thở hít thở, chúng ta ức chế tâm chúng ta đâu. Cái này là hoàn toàn chúng ta theo cái pháp hướng mà chúng ta chủ động điều khiển bằng cái pháp hướng chúng ta để mà vào các định.

“Do vậy, này các thầy Tỳ Kheo, nếu Tỳ Kheo ước muốn rằng, mong rằng ly hỷ trú xả, Chánh Niệm Tỉnh Giác, thân cảm sự thọ lạc mà các bậc Thánh gọi là xả niệm lạc trú, tôi chứng đạt và an trú thiền thứ ba, thời Định Niệm Hơi Thở khéo tác ý.”

(23:41) Đó, Đức Phật cũng nhắc chúng ta cũng phải do cái đường dây hơi thở mà chúng ta mới ly hỷ trú xả. Trú vào chỗ xả là trú cái chỗ nào? Trú vào cái hơi thở để mà dùng cái pháp hướng. Cái pháp hướng và hơi thở, đó là cái nơi mà chúng ta trú để mà chúng ta loại 18 loại hỷ tưởng của chúng ta. Mà mình mong rằng mình sẽ ly tất cả những cái loại hỷ này, tức là cái niềm vui của cái tưởng này, chúng ta sẽ ly ra sạch. Mà ly ra sạch rồi, thì chúng ta, khi mà nó lìa ra rồi thì chúng ta sẽ nhập vào Tứ Thiền.

Chứng đạt cái thiền thứ ba, thì cái Định Niệm Hơi Thở là một cái đường dây, chúng ta phải nương vào nó, rồi tác ý, tác ý cho đến khi mà nó ly hết những cái trạng thái hỷ.

Đó là cái bài nhập vào Tam Thiền, thì Đức Phật đã chỉ cho chúng ta, cũng do cái Định Niệm Hơi Thở mà chúng ta tu tập.

“Do vậy này các thầy Tỳ Kheo, nếu Tỳ Kheo ước muốn rằng, mong rằng đoạn lạc, đoạn khổ, chấm dứt hỷ ưu đã cảm thọ trước, tôi chứng đạt và an trú thiền thứ tư không khổ, không lạc, xả niệm thanh tịnh, thời Định Niệm Hơi Thở khéo tác ý.”

Nhập tới cái Tứ Thiền, Đức Phật cũng bảo chúng ta phải nương hơi thở mà tác ý, hướng nó, mong rằng tôi sẽ đoạn những cái lạc, cái khổ, cái thọ khô, cái lạc, tức là xả lạc xả khổ đó, tôi xả tất cả những cái hỷ ưu mà đã có cảm thọ từ trước đến giờ, đều là quét sạch ra hết.

(25:10) Tức là cái câu pháp hướng mình nhắc như vậy đó, là cái ước muốn mình làm cho sạch hết, hoàn toàn, rốt ráo ở đây, do như vậy là cái thọ lạc, thọ khổ này nó dừng, thì tức là cái hơi thở nó phải tịnh chỉ. Vì nó tịnh chỉ nó mới dừng được, mà nó không tịnh chỉ thì nó không dừng được.

Cho nên do đó mà Thầy dạy nay, bây giờ muốn tịnh chỉ cái thọ lạc, thọ khổ này, mà xả cho được, xả lạc, xả khổ, xả niệm thanh tịnh này cho được, thì chỉ còn có nước tịnh chỉ, cho nên Thầy dùng cái pháp hướng rất ngắn và gọn: “Hơi thở phải tịnh chỉ, các hành trong thân phải ngưng!”

Thì do đó nó sẽ ngưng hoàn toàn, thì cái thọ lạc, thọ khổ này không còn có nữa. Bởi vì nó ngưng rồi thì đâu còn lạc hay còn khổ nữa. Cho nên ngay đó là Thầy đã nhập Tứ Thiền.

Còn bây giờ theo cái câu ở trong này, mà mong rằng đoạn lạc, đoạn khổ, “đoạn” là “dứt” đó, không còn nữa. Mà mình biết rằng cái gốc của nó là khi có những cái bài kinh khác thì Phật nói rằng nhập Tứ Thiền là phải tịnh chỉ hơi thở, hơi thở phải ngưng nghỉ, thì do đó là mình biết là cái mục đích là ngưng nghỉ là các hành không hoạt động, thì cái thọ lạc, thọ khổ không còn có nữa.

Mình phải hiểu như vậy, còn mình đọc như thế này rồi mình không hiểu nó như vậy, do đó mình không biết là cái hơi thở có ngưng thế này.

Cho nên các nhà học giả đọc cái này không biết là cái Tứ Thiền có ngưng hơi thở hay không, cho nên không ai dám nói rằng Tứ Thiền ngưng hơi thở, mà Thầy dám nói Tứ Thiền ngưng hơi thở.

Vì có những cái bài kinh nói có ba hành: thân hành, khẩu hành, ý hành, mà cái thân hành ngưng thì chúng ta nhập Tứ Thiền, thì cái bài kinh đó xác định rất rõ.

Cho nên ở đây chúng ta biết rằng khi nào mà cái lạc, cái khổ, cái trạng thái đối tượng thanh tịnh mà không còn có nữa, thì tức là chỉ có các hành trong thân của chúng ta phải ngưng. Mà cái ngưng đầu tiên, cái hành ngưng đầu tiên tức là phải cái hơi thở rồi. Do Đức Phật cũng xác định rằng thân hành, mà thân hành của chúng ta là cái hơi thở, mà hơi thở ngưng thì chúng ta mới nhập Tứ Thiền.

(26:53) Cho nên ở đây chúng ta thấy cái Định Niệm Hơi Thở, nó là con đường đi để mà chúng ta vào ở trong cái định đó.

Đó thì, ở đây hôm nay chúng ta sẽ học tới cái Tứ Thiền, mà do đường dây của hơi thở để mà chúng ta tiến tới cái sự tu tập của chúng ta. Thì chúng ta thấy rõ ràng tới đây chúng ta làm chủ được cái thân rồi. Bởi vì các hành ở trong thân nó đều ngưng, nó đều ngưng hoàn toàn, cho nên chúng ta hoàn toàn làm chủ.

Từ đây về sau thì chúng ta, khi mà nó ngưng như vậy, thì trên thân quán thân chúng ta sẽ tu như thế nào?

Và đồng thời nếu mà chúng ta muốn nhập các loại tưởng nó cũng không có khó, chúng ta cũng nương vào cái Định Niệm Hơi Thở mà chúng ta dùng cái pháp hướng thì chúng ta cũng sẽ nhập vào các loại tưởng như Không Vô Biên Xứ, Thức Vô Biên Xứ, rồi Vô Sở Hữu Xứ, Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ, Diệt Thọ Tưởng Định, chúng ta cũng đều là nương vào cái hơi thở để mà chúng ta hướng, y như những cái thiền định trước kia vậy.

Thì cái Định Niệm Hơi Thở là cái vấn đề quan trọng khi chúng ta tu các định khác. Cho nên Thầy nói nó là một cái trợ pháp, như một cái trợ động từ, thì đó là các thầy thấy có rõ không? Thầy có nói sai đâu. Ở trong kinh này dạy như thế nào là Thầy đã dạy lại như thế nấy, không có dạy sai cái gì của Phật hết.

Và có thể ngày mai, ngày mốt Thầy sẽ tiếp tục Thầy dạy cho hết cái bài hơi thở, để cho các thầy biết rằng chúng ta sẽ dùng cái hơi thở mà tu tập những cái pháp nào pháp nào.

Và khi dùng cái hơi thở cho đến cuối cùng chúng ta dùng cái hơi thở để mà chúng ta tu, trừ ra Tứ Như Ý Túc với Tam Minh, thì hai cái phần đó thì chúng ta không dùng hơi thở nữa.

Nghĩa là chúng ta phải định trên thân, thân định trên tâm rồi, thì chúng ta phải ở trong cái trạng thái của Tứ Thiền, thì cái thức của chúng ta còn, từ đó thì chúng ta không có dùng hơi thở mà chúng ta chỉ dùng pháp hướng để mà tu tập cái Tứ Như Ý Túc và cái Tam Minh. Cái này nó khác rồi.

(28:52) Còn những cái định khác thì chúng ta đều nương vào cái hơi thở mà tu tập , như Không Vô Biên Xứ, Thức Vô Biên Xứ, cho đến Diệt Thọ Tưởng Định thì chúng ta đều là phải tu cái Định Niệm Hơi Thở.

Cho đến khi cuối cùng, thì khi mà nhập được Tứ Thiền rồi thì chúng ta mới không có dùng cái hơi thở nữa. Bởi vì hơi thở nó tịnh chỉ rồi, còn cái hơi thở nó còn thì chúng ta sử dụng nó, mà cái hơi thở hết thì chúng ta không sử dụng nữa. Do từ cái nhập bốn định cái Hữu Sắc và bốn cái định Vô Sắc cho đến cái Diệt Thọ Tưởng Định đều là nằm ở trong hơi thở.

Còn đến cái Tứ Như Ý Túc và Tam Minh thì không dùng hơi thở nữa, cái đó hết rồi, cái đó thì nó ở trong cái trạng thái của Tứ Thiền, từ đó nhờ cái trạng thái “thân định trên tâm, tâm định trên thân”, chúng ta mới tu Tứ Như Ý Túc, thì cái phần đó Thầy sẽ dạy sau.

Nhưng mà ngày mốt Thầy sẽ tiếp tục Thầy dạy csi phần các cái định tưởng, cũng nương vào mà hơi thở để mà tu tập các định tưởng, để dạy cho hết về cái hơi thở, nó sẽ giúp chúng ta tu về các loại định tưởng được.

Cho nên các thầy thấy, khi một người mà nương vào cái hơi thở mà ức chế tâm thì nó cũng rơi vào các loại định tưởng. Như hôm qua mình học rồi, thì cái chỗ mà “cái ý thức thanh tịnh nó sẽ đi về đâu” đó, thì trong cái bài kinh mà cũng ở trong Kinh Trung Bộ này, thì Đức Phật cũng trả lời rất là hẳn hòi: khi mà ý thức thanh tịnh mà nó không liên hệ với ngũ dục, nó không liên hệ với cái ngũ căn: mắt, tai, mũi, miệng, thân của mình nữa đó, tức là nó không tác ý ra, không phân biệt nữa, thì nó sẽ đưa vào Hư Không Vô Biên Xứ tức là Không Vô Biên Xứ, rồi đến Thức Vô Biên Xứ rồi đến Vô Sở Hữu Xứ, cho nên nó rơi vào những cái định đó liền.

Đó thì, bây giờ chúng ta không có cần ở chỗ cái “ý thức thanh tịnh” đó mà đi vào như vậy, mà chúng ta chỉ cần nương hơi thở mà chúng ta sẽ hướng tâm, thì ngay bây giờ không cần chúng ta phải nhập Tứ Thiền rồi chúng ta mới nhập cái Định Không Vô Biên Xứ.

Bây giờ, cái người nào mà Thầy dạy nương vào cái hơi thở, mà chúng ta sẽ tu cái định Không Vô Biên Xứ thì chúng ta cũng tu dễ dàng lắm, không có khó khăn. Bởi tưởng rất dễ, mà dùng ý thức để mà ly dục ly ác pháp thì rất khó.

Cho nên bốn cái loại định tưởng này, ở Đại Thừa nó sắp đây là cái định Vô Sắc, nó cao lắm, hơn là cái định Hữu Sắc. Nhưng mà không ngờ cái định Hữu Sắc rất là vi diệu, mà cái định Vô Sắc chỉ là tầm thường mà thôi, không có ra gì hết, nó không có cứu cánh gì được hết.

(31:19) Đó thì, đến đây thì Thầy xin chấm dứt. Ngày mốt Thầy sẽ tiếp tục Thầy dạy, cứ (một) ngày nghỉ Thầy dạy một ngày, để cho nó dứt hết những cái pháp hành, cái giới hành cho nó xong. Mà dạy xong rồi thì nghỉ, nghĩa là sớm chừng nào thì nghỉ tốt chừng nấy.

Thầy mong Thầy dạy cho nó mau hết, cho nên hầu hết là Thầy cũng giảng không có kỹ, nhưng mà điều kiện đại khái là quý thầy đã hiểu hết rồi. Sau này Thầy có viết sách thì các Thầy chắc đọc thấy nó dễ hiểu hơn nữa, nhưng mà cái nhiệm vụ đó thì lần lượt sau sẽ làm, chớ còn bây giờ thì làm chưa kịp.

Thôi bây giờ quý thầy chuẩn bị.